Wagi i miary
Długość |
25 cm |
Masa |
0,3 kg |
Dane biologiczne
Opis zwierzęcia
Jazgarz (Gymnocephalus cernuus), znany również jako cierniak, to słodkowodna ryba należąca do rodziny okoniowatych. Występuje głównie w chłodnych i umiarkowanych wodach Europy i Azji, od basenu Morza Bałtyckiego po dorzecze Wołgi i Uralu, a także w jeziorach i rzekach Wielkiej Brytanii i Skandynawii. Jego obecność zaznaczona jest także w wodach Austrii, Niemiec, a nawet na północnych obszarach Turcji.
Dorosłe osobniki jazgarza osiągają zwykle długość od 20 do 30 cm, choć zdarzają się również okazy mierzące nawet do 40 cm. Ciało jest wydłużone, lekko bocznie spłaszczone, z charakterystyczną, ciemno ubarwioną grzbietową częścią i jaśniejszymi bokami. Skóra pokryta jest drobnymi łuskami, a głowa zakończona jest małymi, ale ostrymi zębami umożliwiającymi chwytanie i trzymanie zdobyczy.
Jazgarz posiada jedną długą płetwę grzbietową, która jest wspierana przez silne, ale elastyczne promienie. Płetwy piersiowe i brzuszne są stosunkowo małe, co pozwala na precyzyjne manewrowanie w wodzie, a płetwa ogonowa jest głęboko wcięta, co zapewnia szybkie przyspieszenia. Barwa ciała może być zmienna, w zależności od środowiska życia, od ciemnozielonych i brązowych odcieni po jaśniejsze, srebrzyste barwy.
Jazgarz prowadzi raczej skryty tryb życia. Dzień spędza ukryty wśród roślinności wodnej lub pod kamieniami, natomiast nocą wyrusza na żer. Jego dieta składa się głównie z drobnych ryb, skorupiaków i larw owadów. Jazgarz jest zatem drapieżnikiem, który odgrywa ważną rolę w ekosystemach wodnych, regulując populacje innych gatunków.
Okres tarła przypada wiosną, gdy temperatura wody osiąga około 12-15 stopni Celsjusza. Jazgarz jest gatunkiem dość terytorialnym w tym okresie; samce przygotowują i bronią miejsca tarła, często wybierając piaszczyste lub żwirowe dno, gdzie samice składają jaja. Rozwój embrionalny trwa kilka dni, a młode szybko stają się samodzielne.
Jazgarz, mimo że nie jest gatunkiem zagrożonym, wymaga czystego środowiska do życia, co sprawia, że może być wskaźnikiem zdrowia ekosystemów wodnych. Zanieczyszczenie wód i degradacja środowiska wodnego negatywnie wpływają na jego populacje. W niektórych krajach jazgarz jest ceniony przez wędkarzy, zarówno ze względu na walory smakowe, jak i sportowe, choć nie należy do najpopularniejszych gatunków ryb łowionych na wędkę.
Podsumowując, jazgarz jest interesującym przedstawicielem słodkowodnych ekosystemów, którego obecność świadczy o dobrej kondycji i czystości wód, w których żyje. Jego adaptacyjność i dieta czynią go ważnym ogniwem w łańcuchu pokarmowym wodnych ekosystemów, a zrozumienie jego roli i potrzeb może pomóc w ochronie i zachowaniu bogactwa biologicznego naszych rzek i jezior.