Wagi i miary
Długość |
od 52 do 60 cm |
Masa |
od 580 do 950 g |
Rozpiętość skrzydeł |
od 135 do 150 cm |
Opis zwierzęcia
Trzmielojad zwyczajny (Pernis apivorus) jest niezwykłym ptakiem drapieżnym należącym do rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), choć jego zachowanie i dieta znacznie różnią się od typowych przedstawicieli tej rodziny. Jego nazwa wzięła się od specyficznej diety, która składa się głównie z larw os i pszczół, co czyni go unikalnym w świecie ptaków drapieżnych.
Ptak ten można rozpoznać po stosunkowo dużych rozmiarach, osiągając długość ciała około 52-60 cm i rozpiętość skrzydeł między 135 a 150 cm. Ubarwienie trzmielojada jest stosunkowo stonowane, z przewagą odcieni brązu i beżu na większości ciała. Spód ciała jest jaśniejszy, często z ciemniejszymi pasami. Głowa jest stosunkowo mała w porównaniu do ciała, z charakterystycznym długim i zakrzywionym dziobem, przystosowanym do ekstrakcji larw z gniazd owadów.
Trzmielojad zwyczajny ma bardzo szeroki zasięg występowania, obejmujący większość Europy i część Azji, a zimę spędza w Afryce Subsaharyjskiej. Jego preferowane siedliska to otwarte lasy, skraje lasów oraz tereny rolnicze z drzewami, gdzie może łatwo znajdować gniazda owadów.
Jest ptakiem wędrownym, który odbywa długie migracje między miejscami lęgowymi a zimowiskami. Podczas migracji często można zaobserwować go w dużych grupach, zwłaszcza w wąskich przesmykach lądowych lub nad cieśninami, gdzie ptaki te skupiają się, aby przekroczyć wody.
Trzmielojad zwyczajny wyróżnia się szczególnymi zachowaniami, szczególnie podczas żerowania. Jego dieta składa się głównie z larw os i pszczół, które lokalizuje, słuchając dźwięków wydawanych przez owady w gniazdach. Potrafi również zjadać dorosłe osobniki, a nawet inne małe zwierzęta, jeśli larwy są trudno dostępne. Dzięki swojej diecie, trzmielojad odgrywa ważną rolę w ekosystemie, kontrolując populacje owadów.
Rozmnażanie trzmielojada jest związane z terenami leśnymi, gdzie ptaki te budują swoje gniazda na drzewach. Samica zwykle składa od 1 do 3 jaj, które wysiaduje przez około 28-38 dni. Młode są karmione przez oboje rodziców, głównie larwami owadów, co wymaga od nich dużego wysiłku w poszukiwaniu pokarmu.
Trzmielojad zwyczajny jest ptakiem, który fascynuje ornitologów i miłośników przyrody swoim unikalnym trybem życia i specjalizacją pokarmową. Jego obecność w ekosystemie podkreśla znaczenie bioróżnorodności i delikatne powiązania między różnymi gatunkami. Pomimo że nie jest uznawany za gatunek zagrożony, ochrona jego siedlisk i zrozumienie wpływu zmian klimatycznych na jego migracje są kluczowe dla zachowania tego niezwykłego drapieżnika.