Wagi i miary
Długość |
od 41 do 48 cm |
Masa |
od 350 do 475 g |
Rozpiętość skrzydeł |
91 cm |
Opis zwierzęcia
Tłuszczak (Steatornis caripensis), znany również jako ptak oliwny lub ptak olejowy, to unikalny i niezwykły ptak nocny należący do rodziny tłuszczaków (Steatornithidae). Jego wyjątkowość polega nie tylko na dietetycznych preferencjach, ale i na miejscu występowania. Tłuszczak zamieszkuje lasy deszczowe oraz obszary skaliste w północnej części Ameryki Południowej, zwłaszcza w Wenezueli, ale jego obecność odnotowano także w krajach takich jak Brazylia, Kolumbia, Ekwador, Peru, Trynidad i Tobago.
Charakterystyczna dla tłuszczaka jest jego zdolność do lokalizowania pokarmu i nawigacji w całkowitej ciemności, dzięki doskonale rozwiniętemu systemowi echolokacji, podobnie jak u nietoperzy. Tłuszczak jest jedynym znanym ptakiem, który wykorzystuje echolokację w tak zaawansowany sposób. Jego dieta jest nietypowa, ponieważ składa się głównie z owoców drzewa oliwnego z gatunku Dacryodes peruviana, zwanego również masłoszem peruwiańskim. Owoce te są bogate w tłuszcz, co jest kluczowym elementem diety tłuszczaka i wyjaśnia jego nazwę.
Ptak ten charakteryzuje się stosunkowo dużym rozmiarem, osiągając długość ciała do 48 cm i masę do 600 g. Jego upierzenie jest głównie ciemnobrązowe lub czarne, z nieco jaśniejszymi obszarami na brzuchu i gardle. Tłuszczak posiada duże, czarne oczy, co jest adaptacją do życia nocnego. Dziób jest mocny, zakrzywiony, przystosowany do zrywania owoców.
Tłuszczaki prowadzą nocny tryb życia. W ciągu dnia odpoczywają w jaskiniach lub na skalnych półkach, gdzie tworzą kolonie. Ich aktywność zaczyna się po zmierzchu, kiedy wyruszają na poszukiwanie pokarmu. W trakcie żerowania tłuszczaki mogą pokonywać duże odległości. Ich lot jest cichy i skuteczny, co pozwala im na niezauważone zbliżanie się do drzew z owocami.
Rozmnażanie tłuszczaków nie jest dokładnie poznane, ale wiadomo, że sezon lęgowy zależy od lokalizacji i dostępności pokarmu. Gniazdo umieszczone jest w szczelinach skalnych lub w pustych przestrzeniach drzew, a samica składa zwykle jedno jajo. Zarówno samiec, jak i samica uczestniczą w opiece nad potomstwem, które jest karmione zgromadzonym tłuszczem z owoców.
Tłuszczak, choć nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem, to jednak jego populacja jest narażona na różne zagrożenia, w tym utratę siedlisk spowodowaną wylesianiem i zmianami w ekosystemach. Ochrona jego naturalnego środowiska jest kluczowa dla zachowania tego niezwykłego ptaka.