Opis zwierzęcia

Potrzeszcz (Emberiza calandra), znany również jako trznadel duży, to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych (Emberizidae). Charakteryzuje się dość masywną budową ciała i stosunkowo dużymi rozmiarami, jeśli porównać go z innymi przedstawicielami rodziny trznadli. Długość ciała potrzeszcza waha się od 17 do 20 cm, a rozpiętość skrzydeł może osiągnąć od 29 do 33 cm. Samce są nieco większe i cięższe od samic, co jest typowe dla wielu gatunków ptaków.
Upierzenie potrzeszcza jest stosunkowo skromne, ale zarazem eleganckie. Wierzch ciała ma barwę szaro-brązową z delikatnymi, ciemniejszymi prążkami, co zapewnia ptakowi doskonałe maskowanie wśród ziemi i suchych traw, w których najczęściej przebywa. Spód ciała jest jaśniejszy, zazwyczaj o odcieniach szarobiałych, z charakterystycznym, delikatnym prążkowaniem. Głowa jest dość duża, z wyraźnym, stożkowatym dziobem, przystosowanym do zbierania nasion z ziemi, które stanowią główny składnik diety potrzeszcza. Oczy są małe, z ciemną tęczówką, dodające ptakowi uroku.
Samce w okresie godowym często zajmują eksponowane miejsca, skąd wydają swój charakterystyczny, melodyjny śpiew. Dźwięki te przypominają nieco trzaskanie lub potrzeskiwanie, co dało początek nazwie gatunkowej. Śpiew służy nie tylko przyciąganiu samic, ale także oznaczaniu terytorium.
Potrzeszcz jest ptakiem osiadłym lub częściowo wędrownym. Jego naturalne siedliska to otwarte przestrzenie, takie jak pola, łąki, obrzeża lasów oraz tereny rolnicze, gdzie znajduje obfite źródła pożywienia. W zimie ptaki te mogą formować luźne stada, które wspólnie poszukują jedzenia.
Dieta potrzeszcza składa się głównie z nasion traw i innych roślin, ale w okresie lęgowym może uzupełniać ją o owady, które są ważnym źródłem białka dla rosnących piskląt. Gniazdo jest umiejscowione na ziemi, dobrze ukryte wśród roślinności. Samica składa od 3 do 5 jaj, które następnie wysiaduje przez około 12-14 dni. Pisklęta, opiekowane przez oboje rodziców, są w stanie opuścić gniazdo po około dwóch tygodniach od wyklucia, choć przez pewien czas pozostają jeszcze pod ich opieką.
Potrzeszcz, choć nie jest gatunkiem zagrożonym na większości swojego obszaru występowania, doświadcza pewnych presji wynikających z intensyfikacji rolnictwa, co prowadzi do zmniejszania się jego naturalnych siedlisk. Mimo to, nadal jest to stosunkowo pospolity i dobrze rozpoznawalny gatunek w wielu regionach Europy, w tym w Polsce, gdzie można go spotkać głównie na niżu.